en conserveringsmiddelen. Etens- en drinkwaren uit
Het dr. Maas
pakjes, blikjes en flesjes. Amandelspijs, marsepein. Speculaas, ontbijtkoek (cacao en kaneel!). Tomatenketchup (kaneel).
Kruiden, bijv. nootmuskaat, kruidnagel, laurier-blaadjes, anijs, tijm. Drop, winegums. Alcohol,
Het MS-dieet waarover aan mij als
ook geen rode en witte wijn. Zelfs geen alco-holvrij bier. Yoghurt met toevoegingen. Roken
diëtiste de meeste vragen worden
en nicotinepleisters. Paracetamol (cafeïne). Tel-
gesteld, is momenteel het dr. Maas
fast. E120: cochenille, rode kleurstof (zit in som-
dieet. Mede dankzij internet (www.
mige jamsoorten, limonade, vla, zalmsalade). Let op: E120 wordt soms over verse rode vruchten
ziemszo.nl) geniet het dieet een rede-
gespoten! E160b: annatto, geel (zit in sommige
lijke bekendheid. Het is ‘berucht’
jamsoorten, vla, kaas en koekjes). E251: natri-
onder mensen met MS om de simpele
umnitraat, salpeterzuur. E621: ve-tsin, MSG. Dit
reden dat vooral chocolade taboe is.
wordt ook vaak natriumglutaminaat genoemd (zitin sommige worst, paté, chips, vegetarische pro-
Hoe zit dat precies?
ducten,Indisch en Chinees eten, kroepoek, sambal
Sabrina Dronkers, diëtiste st. MS-Anders
en Croma). Pas op bij het nuttigen van noten, kaas,
vis, sinaasappels, diepvriesproducten, appelstroop,
Dr. Maas heeft zelf MS
gluten, jenever, bier, whisky en margarine. Dit
Het dieet is ontwikkeld door de (inmiddels 78-jari-
wordt soms wel, soms niet goed verdragen.
ge) Nederlandse revalidatiearts mevrouw Anne G. Maas MD uit Wassenaar. Zij heeft al 60 jaar MS,
Terfenadine
is -los van typische ouderdomsklachten in haar
Heb je per ongeluk toch iets gegeten of gedron-
Kritische noten
gewrichten- nog steeds in een goede conditie en
ken waarop je slecht reageert, dan raadt dr. Maas
Mensen met MS en een gezin moeten zich goed
heeft zeer weinig MS-symptomen. Toch heeft ze de
aan om dan direct een anti-allergisch middel in te
realiseren dat alleen zíj bepaalde voedingsmid-
eerste 15 jaren van haar MS getobd met haar ziekte.
nemen. Wachten totdat de reactie vanzelf over-
delen niet meer kunnen nuttigen. Andere leden
‘Ik zakte regelmatig door mijn benen, ging slecht
gaat, vindt zij niet verstandig. Het eliminatiedieet
van het gezin hoeven niet mee te doen met dit
zien en moest vaak al om 20.00 uur naar bed omdat
werkt goed in combinatie met het antihistaminicum
(levenslange!) dieet. Intoleranties zijn vaak moei-
ik uitgeput was. Pas toen ik op mijn voeding ging
terfenadine, 60 mg, alleen op recept te verkrijgen.
lijk op te sporen. Het duurt soms lang voordat
letten, ontdekte ik dat mijn conditie zich positief
Het houdt de oedeemvorming tegen die zo kenmer-
achterhaald wordt welk voedingsmiddel voor de
kend is bij allergische reacties. Minder oedeem in
klachten zorgt. Sommige mensen met MS heb-
het centraal zenuwstelsel zorgt voor minder druk.
ben een intolerantie voor heel veel voedingsmid-
Dr. Maas denkt dat dit het directe gevolg is van
Ook de vaak ernstige hoofdpijnklachten reageren
delen, anderen maar voor enkele. Bovendien
het feit dat zij sindsdien bepaalde voedingsstoffen
goed op dit middel. Vraag bij de dokter om Ter-
kunnen mensen naast hun MS dezelfde ziekten/
mijdt. Over de veronderstelde relatie tussen MS en
fenadine PCH. Dat bevat namelijk als enige geen
aandoeningen krijgen als iedereen, waardoor niet
voeding publiceerde zij onder andere in ‘87 in the
vulmiddel. Als je reeds Betaferon hebt gehad voor
alle klachten aan hun MS en hun voeding te wij-
Annals of Allergy, Asthma and Immunology. MS
je MS, dan kun je terfenadine niet meer verdragen.
ten zijn! Het is mogelijk dat je al geruime tijd iets
zou te maken hebben met allergische reacties op
Het werkt dan zelfs averechts. Dr. Maas onderzoekt
goed kunt verdragen en dan opeens niet meer.
onder andere koffie en cacaoproducten. Dr. Maas
momenteel fexofenadine als alternatief. Helaas is
Fabrikanten veranderen geregeld ingrediënten in
gaat er vanuit dat iemand met (een lichte vorm van)
dat (nog) alleen met kleurstoffen verkrijgbaar.
hun voedingsmiddelen zonder dat direct en expli-
MS weinig last hoeft te hebben van deze ziekte, als
ciet op hun verpakking te vermelden. Het blijft
je maar rekening houdt met de voedingsmiddelen
dus uitkijken geblazen! Probeer vooral de alge-
waarvoor je intolerant bent. MS zou onder andere
Als slecht ervaren
mene termen als ‘aroma's’ en ‘specerijen’ te wan-
het gevolg zijn van een tekort aan het leverenzy-
Wat slecht is voor jouw lijf, daar moet je zelf ach-
trouwen, die kunnen namelijk van alles betekenen.
mensysteem P450, waardoor bepaalde voedings-
terkomen. Waarmee gaat het mis ? Dat kan bij
middelen niet (voldoende) verwerkt worden. Som-
iedereen verschillend uitpakken. De volgende
mige voedingsmiddelen en -resten blijven daardoor
lijst met voedingsmiddelen is dan ook alleen maar
te lang in een te hoge concentratie circuleren en
bedoeld om aan te geven wat MEESTAL vererge-
Opvallend vind ik het aantal positieve reacties dat
veroorzaken dan een toxische of allergische reactie
ring van de MS-klachten geeft. Dr. Maas vertelt dat
ik als diëtiste bij MS-Anders krijg van mensen die
als boosdoeners het meest vaak worden genoemd:
dit dieet volgen. Maar net als bij andere zogenoemde
koffie, cacao, cola, kaneel en smaakversterker ve-
MS-diëten geldt dat het niet voor iedereen uitkomst
tsin E621. Gewassen verse groenten en vruchten
biedt en dat er geen wetenschappelijk onderzoek
Wat houdt het dieet in?
gaan vrijwel altijd goed. Welke voedingsmiddelen
naar is gedaan. Mevrouw Maas is overigens bereid
Alles waarop je lijf niet goed reageert, kun je beter
zijn risicofactoren? Cacaoproducten, ook geen witte
om telefonisch tekst en uitleg te geven over haar
niet meer eten of drinken. Klinkt logisch, maar hoe
chocolade. Koffie, ook geen cafeïnevrije. Cola,
bevindingen. Zij is overdag bereikbaar via (070)
kom je daar achter? Dr. Maas adviseert om alles
ook geen cafeïnevrije. Aspartaam E951. Kaneel.
517 85 68. Meer informatie over dit dieet is ook op
op te schrijven wat je eet en drinkt, en vervolgens
Vruchten- en kruidenthee. Kleur- en smaakstoffen
internet te vinden: www.msdieetdoktermaas.nl.
goed in de gaten te houden hoe je je de dagen daar-op voelt. Als alles goed is, heb je geen ‘verkeerde’
Medicijnen, vitamine- en voedingssupplementen bevatten ook
dingen gegeten of gedronken. Als de MS-klachten verergerd zijn, zoek dan uit welk voedingsmiddel
stoffen die niet door iedereen goed worden verdragen!
dat waarschijnlijk veroorzaakt heeft. Een nadelige reactie op een ‘verkeerd’ soort voedsel kan uren tot dagen later optreden. Dr. Maas: ‘Ik heb mijn eigen lijf inmiddels zo goed leren kennen, dat ik direct
Goede voeding op MSinfodag
een reactie merk. Als ik per ongeluk iets met choco-lade erin gegeten heb, heb ik binnen 3 uur een tril-
De MSinfodag op 6 september 2008 gaat over
lend been of zie ik slechter.’ Iets gegeten of gedron-ken waarvoor je denkt allergisch te zijn? Laat het
‘verdachte’ product dan in ieder geval 3 dagen ach-
staat die dag ook op de agenda. Bezoekers krij-
terwege om te kijken of de situatie verbetert (niet
gen meer inzicht in de (on)mogelijkheden van
voor niets wordt dit dieet ook wel het eliminatie- of
voeding bij MS en kunnen alvast intekenen op
het boekje dat MS-Anders gaat uitgeven over
Safety Data Sheet NOTE: Access to a copy of this Safety Data Sheet (SDS) via our Website does not constitute the issue of a controlled Copy under EUlegislation. To be issued with such a copy please contact Rentokil Initial at the address below by telephone, fax or in writing. In order toconfirm the latest version of the SDS for this product seclick on Technical Information / Product Safety. 1
Sandoz Inc. 506 Carnegie Center Drive, Suite 400 Princeton, NJ 08540 Phone +1 609 627 8500 Fax +1 609 627 8682 Sandoz initiates voluntary recall in the US of all 50mg/2mL and 250mg/10mL vials of Methotrexate Injection, USP due to the presence of glass particulates FOR IMMEDIATE RELEASE - October 27, 2010 - Princeton, New Jersey - Sandoz Inc. announced today it has initiated a voluntary